Je mentale veerkracht trainen: zó doe je dat

Het is iets wat je kunt opbouwen, ontwikkelen en versterken, zodat je beter bestand bent tegen tegenslagen, moeilijke personen of lastige of onverwachte situaties. In deze blog lees je hoe je veerkracht opbouwt en waarom dat zo belangrijk is voor je dagelijks functioneren.

Veerkracht bij grote uitdagingen en dagelijkse dingen

Wanneer je aan veerkracht denkt, stel je je misschien grote uitdagingen voor: herstellen na een ingrijpend verlies, omgaan met een burn-out of het overwinnen van een zware periode zoals een scheiding of ontslag. Dit zijn inderdaad momenten waarop veerkracht onmisbaar is.

Maar wat vaak over het hoofd wordt gezien, is dat veerkracht ook essentieel is in het dagelijkse leven. In feite gebruik je jouw veerkracht elke dag – en juist daarom is het zo belangrijk om je er bewust van te zijn en je veerkracht te vergroten. Ik geef je een aantal voorbeelden:

Een onverwachte tegenslag op het werk – zoals een last-minute wijziging in een project of een moeilijke klant. Hoe kun je daar flexibel mee omgaan?

Negatieve feedback krijgen – Een collega, klant of leidinggevende geeft kritiek op je werk. Kun je de feedback constructief ontvangen en er iets mee doen, zonder dat je het persoonlijk opvat en het je zelfvertrouwen aantast?

Je ochtend loopt anders dan gepland – Je verslaapt je, er is file of je kinderen werken niet mee. Laat je dit je humeur verpesten of blijf je kalm en maak je er het beste van?

Veerkracht = je hoeveelheid beschikbare energie

In dagelijkse situaties helpt veerkracht je om niet uit balans te raken. Zonder dat stapelen spanning en stress zich op, wat leidt tot vermoeidheid, frustratie en uiteindelijk verminderde prestaties.

Stel je veerkracht voor als een batterij. Deze batterij bepaalt hoeveel energie je hebt om om te gaan met alles waar je mee te maken hebt: werk, gezin, onverwachte tegenslagen, én de dagelijkse drukte.

Hoe voller je batterij is, hoe beter je in staat bent om positief, flexibel en effectief te reageren. Is jouw batterij bijna leeg, dan wordt zelfs de kleinste hobbel op je pad een enorm obstakel.

Als je veerkrachtig bent, kun je beter omgaan met deze uitdagingen. Je behoudt energie, reageert positiever op tegenslagen en herstelt sneller van stressvolle momenten.

5 praktische tips om je mentale veerkracht te trainen

1. Herken je stress signalen
   
   Allereerst is het belangrijk om te weten wat bij jou spanning of stress veroorzaakt. Wat zijn situaties, personen of momenten die jou triggeren? Hoewel je de omstandigheden lang niet altijd kunt veranderen, heb je wel invloed op hoe je ermee omgaat. Jouw houding en reactie maken het verschil.

   Als jij jouw stresssignalen beter leert herkennen, kun je sneller actie ondernemen om te voorkomen dat de spanning je overneemt. Misschien merk je dat je gespannen schouders krijgt, een opgejaagd gevoel hebt, of pauzes begint over te slaan. Dit zijn signalen dat het tijd is om in te grijpen en bewust je reactie te sturen waardoor je meer grip hebt op de situatie.
   
   Stel, je staat in de file en je merkt dat je je begint op te winden. In plaats van gefrustreerd te raken, kun je ook denken: “Dit is overmacht, ik kan hier niks aan veranderen. Ik zet een fijne playlist op of luister naar een interessante podcast op en ik gebruik deze extra tijd om te ontspannen of iets nieuws te leren.”
   
   Het gaat er niet om dat je altijd positief moet blijven of geen frustratie mag voelen. Het gaat erom dat je die negatieve emotie niet de controle laat overnemen. Je maakt de keuze om niet in je teleurstelling vast te blijven zitten, maar om door te gaan en de situatie op een andere manier aan te pakken. Dat is waar je veerkracht zit: in het vermogen om door te gaan, ook als het tegenzit.

2. Doorbreek je automatische (negatieve) piloot
   
   Het is makkelijk om in een negatieve spiraal te schieten als iets tegenzit. Bijvoorbeeld: je kind gooit aan de ontbijttafel een volle beker melk over z’n kleren terwijl jullie al laat zijn, en je denkt meteen: “Dit wordt weer zo’n dag.” Stop even en stel jezelf de vraag: “Hoe kan ik hier op een helpende manier mee omgaan?” Een rommelige start, betekent niet gelijk dat de hele dag gedoemd is om te mislukken.

3. Zorg voor genoeg hersteltijd
   
   Net zoals je spieren sterker worden door rust na inspanning, heeft ook je hoofd en lijf voldoende pauzes nodig. Wacht dus niet tot je volledig uitgeput bent om uit te rusten, maar bouw hersteltijd in je dagelijkse routine. Plan bijvoorbeeld 3x per dag een pauze van 5 minuten. Ga even buiten staan, haal diep adem of luister naar een rustgevend nummer.
   
   
4. Je hoeft niet alles alleen te doen
   
   Veerkrachtig zijn betekent ook dat je om hulp durft te vragen. Als je vastloopt op werk of thuis, bespreek het dan met iemand die je vertrouwt. Je zult merken dat je minder stress voelt als je dingen kunt delen of taken kunt verdelen.
   
   

   Als je werkdag bijvoorbeeld uitloopt, overleg met je partner dat hij/zij alvast boodschappen doet of vraag een vriendin om bij te springen. Of durf aan een collega te vragen om samen naar een oplossing te zoeken voor die lastige taak. Mensen helpen vaak graag, maar ze moeten wel weten dat je hulp nodig hebt.

5. Goed voor jezelf zorgen
   
   Selfcare wordt helaas nog altijd gezien als iets egoïstisch of overbodigs. Het komt vaak op de laatste plek. Maar hoe beter je voor jezelf zorgt, hoe sterker je bent – fysiek en mentaal. Een slechte nachtrust, ongezond eten of te weinig bewegen zorgt ervoor dat je innerlijke batterij leeg raakt en dat maakt je gevoeliger voor stress.
   
   Heb je een slechte nacht gehad? Kies dan voor iets waar jij door oplaadt. Een powernap, een wandeling, creatief bezig zijn, kletsen met een vriendin en ga op tijd naar bed. Wordt een kei in jezelf kennen en weet wat jij nodig hebt om je goed te voelen. Juist door dat te doen, kun je ook voor anderen klaarstaan.